Vorige zomer konden we na de nodige reparaties die voorrang hadden eindelijk beginnen aan het inrichten van wat wij, de woonkeuken noemen. Toen we de boerderij kochten, waren we al aan het fantaseren om de keuken in de deel te bouwen (daar waar vroeger de koeien stonden).
De deel was in de loop der jaren al gemoderniseerd met vloerverwarming en dubbel glas, maar de hooizolder waar vroeger de knecht boven de koeien sliep, was nog aanwezig. Ook lag de vloer daar een stuk lager dan in de rest van de ruimte. De ramen werden geblokkeerd door een later gebouwde muur met trap en poortje onder de zolder. En juist op die plek wilden we de keuken maken zodat we tijdens het koken naar de weilanden met koeien en voorbijgaande reeën konden kijken.
Omdat we het zelf niet zo vinden passen om een stokoude boerderij hypermodern te maken, hebben we ervoor gekozen om de oude elementen zoals een opkamer en een waterpomp in de gang te laten zitten. ook hebben we de lambrisering in de rest van het huis laten zitten. Een strakke moderne keuken zou dus wat ons betreft ook niet goed passen in een huis waar veel oude elementen zichtbaar zijn.
We wilden graag de keuken zelf maken, omdat we in winkels niet onder vinden wat we zochten en ons idee van wat we wilden meer dan 80.000 euro zou gaan kosten als we het zouden laten maken. Omdat we in het huis prachtige kasten vonden die 30 jaar geleden door een lokale timmerman waren gemaakt, wilden we deze graag recyclen. Ook wilden we het hout wat met het afbreken van de zolder vrij kwam, hergebruiken. Met dagenlang schetsen en een hoop passen en meten, maakten we het ontwerp waarin we 6 kasten verwerkten. Voor de achterwand en de stalen koof boven het kookeiland gebruikten we het hout van de hooizolder en laste mijn vader een stalen rek boven het kookeiland. Hoe we dit hebben aangepakt, leg ik je graag hieronder uit.
U profiel van een gebint vervangen
Omdat 1 van de staande gebinten op een stalen u-profiel stond, wilden we dit vervangen met hout. Rond dit houten gebint, wilden we namelijk het kookeiland plaatsen. Het verwijderen van de staander en het terugplaatsen van een houten zuil is nogal een spannende klus en dus hebben we hier een expert bij gehaald. En spannend was het zeker, want tijdens het vervangen van de staander woede er buiten een februari storm. Maar natuurlijk bleef dit robuuste bouwwerk dat al meer dan 100 jaar geen krimp heeft gegeven, bleef zonder problemen staan.
Het ontwerpen van de keuken
We hadden een globaal idee van welke kasten we wilden gebruikten, dus maakten we eerst een plattegrond in Sketchup. Dit gratis te downloadbare programma gebruiken we altijd voordat we een groot project aanpakken. Omdat het een 3D weergave maakt konden we zien hoe groot het kookeiland en de werkruimte kon worden en hoe alles tot elkaar uitgelijnd moest worden.
Doordat je een 3d view hebt, haal je er vooraf al veel ontwerpfouten uit. Liever vooraf dan tijdens het bouwen. In het programma kwamen we er bijvoorbeeld achter dat we de kasten van het kookeiland moesten verbreden zodat het in zijn geheel beter paste in de ruimte. Omdat we het fijn vinden om met meerdere mensen in de keuken te kunnen staan, hebben we loopruimte van het ene blok naar het andere aangehouden van 1.30 m. Dit is breder dan gebruikelijk, maar in het programma konden we zien of het niet te ruim opgezet was. Ik denk dat we wel 15 verschillende versies van het ontwerp hebben gemaakt.
Het bouwen van de voorraadkast
Voordat we alles op de plek konden bouwen, moesten we eerst een ruimte maken waar de cv-ketel en alle aansluitingen naartoe gingen. Dit werd tevens de voorraadast. Omdat het dak in de deel heel hoog is, besloten we om boven op die voorraadkast een dak te maken die niet tot aan de nok zou komen. Op dit zoldertje maakten we een ‘chill’ plek voor de kinderen.
De vloer met vloerverwarming verhogen
Omdat de vloer onder de voormalige hooizolder tussen de 2 en 7 cm lager lag dan de rest van de deel, moesten we de vloer verhogen. Er lag al wel vloerverwarming en estrikken (rode boerentegels) in, dus konden we niet alles zo maar verwijderen en weer nieuwe tegels neerleggen. Jammer maar het was niet anders. Omdat egaline minder snel krast dan een gietvloer en we barkrukken op de vloer zouden zetten, hebben we gekozen voor gekleurde egaline. Normaal gebruik je egaline alleen om te egaliseren en op te hogen om het vervolgens af te werken met bijvoorbeeld tegels. Maar wij vonden een egaline die je ook als toplaag kunt gebruiken. Wil je meer over dit egaliseer project lezen kijk dan even hier.
Normaal gesproken hebben we geen deadlines, maar diezelfde zomer wilden we ons 12,5 jarig huwelijksfeest op onze nieuwe boerderij vieren. Omdat er zo’n 70 man bleven eten en slapen, was het nodig dat de keuken voor het grootste deel klaar was. Die week was het 28+ C en het zou voorlopig niet afkoelen. Als je wel eens met egaline gewerkt hebt, weet je dat je dit niet moet doen als het warm is. Het droogt dan te snel, waardoor het hele egaliseer vermogen wegvalt. Maar we moesten door en dus zetten we de wekker nadat we de voorbehandeling van de vloer hadden gedaan op 5:00 ’s ochtends. We hadden de hele nacht ventilatoren gebruikt om de ruimte af te koelen. Ik had meerdere flessen water klaar gezet om te drinken en vooraf boterhammen voor de dag gesmeerd. Pauze kun je niet houden als je bezig bent en ik wist niet hoe lang we bezig zouden zijn. Omdat we zo’n 30 zaken moesten verwerken in een keer, waren we rond 11 uur compleet uitgeput en ging het steeds een stukje langzamer. In steeds minder kleren liepen we heen en weer van het mengen naar het gieten, totdat mijn man uiteindelijk alleen nog in zijn boxershort liep! Ik heb er een foto van maar die kan ik helaas niet plaatsen ;). Ergens in de middag waren we eindelijk klaar en volledig uitgeput.
keukenkasten maken van bestaande kasten
Gewapend met ons ontwerp in Sketchup zetten we de eerste zaag in de kast. Best spannend, want als het misging was er geen weg terug. De kasten moesten verhoogd worden en onzichtbaar met elkaar verbonden worden. Het feit dat overal gevreesde randjes inzaten maakten het mooier maar niet makkelijker om de kasten op elkaar aan te laten sluiten. Precies in het midden waar het net onhandig uitkwam om de kasten te verbinden, plaatsten we een groot fornuis die we tweedehands gekocht hebben. Voor de achterwand gebruikten we restjes oud hout en kast elementen van gerecycled hout, die we hadden gekocht. Mocht je oud houten, losse kast elementen gebruiken, bedenk dan dat dit niet per se een snellere manier is om een keuken te bouwen. Het waterpas maken en de kasten aan laten sluiten is al een enorm karwei an sich!
Als open kast gebruikten we een enorme handgemaakte boekenkast die ook in de boerderij stond. Dit kwam perfect uit met de hoogte van de voorraadkast waar hij tegenaan kwam.
Zelf een keukenblad maken met beton ciré
Het keukenblad maakten we van een houten frame met watervast MDF en beton ciré. Dit was op de dag van het feest nog niet volledig uitgehard (dit duurt ongeveer 14 dagen), dus instrueerden we iedereen die de de keuken moest gebruiken om niks te laten staan op het aanrecht.
Zelf een keukenblad maken hadden we nog niet eerder gedaan. In ons vorige huis hadden we het blad door externen van beton laten maken. Maar beton is nogal poreus en dus komen er snel vlekken in. Tevens moesten we om een gebint heen het blad maken. We konden hierdoor niet kiezen voor bijvoorbeeld een stenen blad.
Eerst maakten we het houten frame. In dit frame legden we isolatieplaten zodat het blad niet hol zou klinken als je er bijvoorbeeld een kopje op zet. Over het isolatiemateriaal plaatsten we watervaste MDF platen. Toen we alles helemaal waterpas hadden gemaakt, gebruikten we: 2 lagen voorstrijk, 7 lagen beton ciré en 2 afwerkingslagen. Voor elke laag moesten we een dag wachten om verder te gaan. In de tussentijd waren er natuurlijk genoeg andere klussen te doen.
Het stalen frame boven het kookeiland
Samen met mijn vader die goed kan lassen, maakten we het stalen rek boven het kookeiland waar de afzuiger en de dimbare spotjes in kwamen. Om te testen of het frame goed bevestigd kon worden, maakten we eerst een simpele versie van hout. Zo konden we de juiste hoogte en uitlijning bepalen, alvorens mijn vader het frame na ging maken van staal.
Het stalen frame maakten we in delen, zodat we het als het ware onzichtbaar om de paal boven het kookeiland konden maken. Het andere uiteinde bevestigden we met een stalen stang, aan een dwarsbalk in de nok. Toen het stalen rek boven het kookeiland hing, konden we de houten planken bevestigen om vervolgend de spots en de afzuiger te installeren.
Zo lang duurde het maken van onze keuken
Gelukkig was alles verder op tijd af voor het feest. We hebben enorm staan buffelen die zomer en wisten weer waarom we nooit deadlines maken als we aan het verbouwen zijn. Al met al kostte het ons ongeveer 6 weken om zelf de keuken te maken. Wij gebruikten oude dressoir kasten, wat de maaktijd in vergelijking tot alles zelf maken verkort. We hebben niet alles aaneensluitend gedaan, omdat we veel in de avonduren en weekenden moesten doen. Dus die 6 weken is een schatting van alle losse uren en dagen bijelkaar opgeteld.
In die ongeveer 6 weken zaten ook het verleggen van de leidingen, stopcontacten maken, stukadoren van de muren, het ophogen van de vloer, het bouwen van de voorraadkast met betonblokken, het verbouwen van de kaste. De achterkasten op maat maken en tussenstukken maken waar ruimtes opgehoogd of opgevuld moest worden, een fundatie voor de zware wasbak maken. Het stalen frame boven het kookeiland maken. En tot slot het schuren en schilderen van de kasten en het aansluiten van de apparatuur.
Bespaar je geld als je je keuken zelf maakt?
De maten van ons kookeiland zijn 1.60 m x 3.50 m. Hierbij hebben we het aanrechtblad aan de bar kant 26 cm uit laten steken en aan de overige zijdes 2 cm. Hij is 6 cm dik. De achterwand kasten zijn 5.25 m x 0.66 m. Als werkhoogte hebben we 0.97 m aangehouden. De zijkast is 2.30 m x 0.55 m x 2.60 m. Een behoorlijke ruime keuken dus. Bij al onze klussen houden wij de ongeschreven regel aan: de helft van het totaal is je materiaal en de andere helft arbeid. Door de keuken zelf te bouwen bespaar je dus de factor arbeid.
De Amerikaanse koelkast, de afzuiger met plasmafilter, de vaatwasser en een messing quooker hebben we nieuw aangeschaft. Het grote Lacanche fornuis hebben we tweedehands gekocht. De grote wasbak kwam uit een oude Franse boerderij. Omdat we ook offertes hebben aangevraagd bij keukenpartijen die maatwerk zouden leveren, weten we dat we inderdaad de helft bespaard hebben. De rekensom klopt dus voor ons.
Handige tips als je zelf een keuken wil maken
- Zelf een keuken maken is alleen handig als je zelf twee rechter handen hebt en je een (stofvrije) noodkeuken hebt. Wij konden de oude keuken tijdens het maken gebruiken. Koop eventueel een mini keukentje op marktplaats (soms zijn ze gratis op te halen).
- Leer werken met Sketchup of een soortgelijk 3D programma. Dit is gratis en ja het duurt een paar dagen om te leren, maar deze dagen zijn onbetaalbaar! Voordat we echt aan de slag gingen, hadden we alle fouten die we anders tijdens het maken zouden tegenkomen er al uitgehaald. Alles komt op de centimeter nauwkeurig en wij zouden anders niet weten hoe we dit vooraf hadden kunnen doen.
- Maak in je ontwerp al een plan waar je je leidingwerk voor je vaatwasser, je gootsteen eventuele gasaansluiting of krachtgroep voor je kookplaat wilt hebben. Vergeet niet je stopcontacten, aansluitingen voor spotjes, lampen en grootverbruik voor koelkast, combimagnetrons, afzuiger en eventuele andere apparatuur al volledig in kaart te hebben voor je begint.
- Bestel als je zelf oude kasten gebruikt ook veel stelpoten. Liever te veel dan te weinig. Op die manier (en volgens mij alleen op die manier) kun je de kasten volledig waterpas krijgen.
Onmisbare tools die je nodig hebt bij het maken van een keuken
Onmisbare tools (de hele voor de hand liggende benoem ik hier even niet) zijn:
- Een goede decoupeerzaag. In dit geval is goedkoop vaak duurkoop.
- Een afkortzaag. We hadden gewild dat we de afkortzaag voor dit project hadden aangeschaft in plaats van daarna. Dit had ons enorm veel tijd gescheeld.
- Een laserwaterpas. Een kleine investering die je leven zo veel makkelijker gaat maken tijdens het zelf bouwen van je keuken.
Heb je een vraag, dan mag je me altijd DM-en via Insta of een reactie hieronder schrijven.
Leuk als je een reactie, verzoek of vraag achterlaat!